Verzet
„Ik las een keer een citaat van iemand die zei dat Hannie maar een gewoon meisje was. Maar daar ben ik het niet mee eens”, vervolgt de auteur van onder meer ’Wij zijn de wrekers over dit alles’. „In haar leeftijdsgroep waren er maar weinig die het verzet ingingen. Hannie had een unieke, onafhankelijke geest. Ondanks grote bezorgdheid van haar ouders sloot ze zich aan bij het verzet. Dat heeft ze niet gedaan uit avonturisme. Ze stond voor iets. Ze stond voor een andere samenleving. Als ze de oorlog had overleefd zou ze die rol ook met verve gespeeld hebben. Zij was dus niet een normaal meisje, maar een buitengewoon bijzonder meisje.”
Eerbied
Thuis bij familie Braam werd altijd met veel eerbied over Hannie Schaft en haar medeverzetsstrijder Jan Bonekamp gesproken. „Als klein meisje dacht ik dat Hannie een mevrouw was. Pas toen ik veertien was, begon ik te begrijpen dat alle verhalen over een meisje gingen. Naarmate ik ouder werd, vereenzelfdigde ik me steeds meer met haar. Ik vond haar fascinerend.”
Een tijd dacht Braam dat Hannie alleen van haar was. In het Arnhem van de jaren vijftig en zestig, waar de schrijfster opgroeide, waren meisjes vooral braaf en netjes. „Je moest je mond houden en doen wat er gezegd werd. Ik had geen grote mond, maar ik wilde wel discussiëren. Tijdens alle lessen op school had ik vragen.” Die combinatie werkte niet, dus besloot Braam naar de hoofdstad te trekken. Daar maakte ze kennis met generatiegenoten. „Zij kenden de naam Hannie Schaft. Ik dacht dat ze alleen van mij was.”
Heldhaftigheid
In Amsterdam begon voor Braam de strijd tegen apartheid. „Toen ben ik de inspiratie die Hannie voor mij was, in de praktijk gaan brengen: Hoeveel lef had ik nou zelf? Hoeveel durf had ik?” Heldhaftigheid zit ’m volgens de anti-apartheidsactiviste niet in de held willen zijn. „Echte heldhaftigheid zit in het overwinnen van je angsten.”
Precies wat Hannie ook deed. „Zij is gestorven aan haar idealen. Het ging om een hele wezenlijke strijd. Zij stond voor een betere wereld, voor een fatsoenlijke samenleving en rechtvaardige wereld.”
Herdenking
Op de laatste zondag in november vindt jaarlijks de Nationale Hannie Schaft Herdenking in Haarlem plaats. Dit jaar is het honderd jaar geleden dat Hannie werd geboren. Daarom maakt herdenken plaats voor vieren. Op zondag 29 november wordt het bestaan van Hannie en haar betekenis voor de vrijheid van Nederland gevierd.
In bepaalde kringen wordt met pijn en verdriet naar de viering gekeken. Schrijfster Conny Braam: „Er zijn tegenwoordig zoveel nieuwe Hannie Schaften. Er had daar een jonge activist moeten staan. Bijvoorbeeld een jonge zwarte of witte vrouw of migrantenvrouw die vertelt wat Hannie Schaft voor haar betekent. Maar daar is niet voor gekozen, dat is een pijn die bij veel mensen zit. Hannie was niet zomaar een leuk dapper meisje. Ze was een communiste. Haar nagedachtenis wordt nu geen eer aangedaan. Dat vind ik heel verdrietig. Eigenlijk ben ik er best kwaad over.”
De herdenking wordt zondag live uitgezonden vanuit de Haarlemse St. Bavokerk waar onder meer vicepremier Kajsa Ollongren (D66) de Hannie Schaftlezing zal houden. Om 13 uur via hannieschaft.nl
Bron: IJmuider Courant, november 2020
