In een Arubaanse pinksterkerk wordt op een donderdagochtend een pijnlijk en gevoelig thema op tafel gelegd: het slavernijverleden. ‘Als wij een wit persoon zien, denken we al snel – en vaak ten onrechte – dat hij over ons wil heersen.’
‘De invloed van Nederland in Aruba is nog altijd sterk’, vindt Stella Renfrum Martes. ‘Er komen rechters, artsen en andere specialisten uit Nederland om hier te werken. Zij nemen hun manier van denken en handelen met zich mee. Daarbij passen ze zich niet aan de Arubaanse cultuur aan. Ze doen wat het moederland wil.’ Andere kerkgangers geven een instemmend knikje op haar betoog.
Renfrum Martes voert samen met medekerkleden van de Arubaanse pinksterkerk Iglesia Emmanuel een dialoog over de doorwerking van het slavernijverleden.
Bon dia en good morning, klinkt het die ochtend in de kerkzaal van pinksterkerk Iglesia Emmanuel. Rond half negen verzamelen zich zo’n tien kerkleden en enkele vrijwilligers in de gemeente in Oranjestad, de hoofdstad van Aruba. Voorganger Gilbert Martes is er dan al. In een aparte ruimte begint hij – samen met de oudsten – de dag met gebed.
Ondertussen begroeten vrouwen elkaar met een omhelzing. Mannen geven een hand en zetten snel drie tafels tegen elkaar aan. Een vrijwilliger slaat er nog een wit tafellaken overheen. Iedereen pakt koffie of thee én een stoel.
blinde vlek
Tijdens de – wekelijkse – vergadering praten ze over alles wat speelt in de kerk, die veertig jaar bestaat en ruim tweehonderd leden telt. Vandaag staat er nog een agendapunt op de planning: het slavernijverleden.
Dat is voor alle aanwezigen spannend en gevoelig, want het is een onderwerp dat op het eiland bijna niet ter sprake komt. In Aruba was slavernij lang een blinde vlek. Het nam een onopvallende, zelfs een verzwegen plaats in. Daardoor denken inwoners vaak ten onrechte dat Aruba weinig tot niets met slavernij te maken heeft gehad. Niets is minder waar.
Als er dan toch over slavernij gesproken wordt, is er eerst een dosis geduld nodig. Deze kerk probeerde het na het kennismakingsbezoek van kroonprinses Amalia in februari van dit jaar. Pas na enige aarzeling vertellen Arubanen waar ze tegenaan lopen. En dat heeft alles te maken met identiteit en politiek.
ondergeschikt
Hoewel het verleden ‘ver weg’ is, erkennen deze christenen dat de geschiedenis van de slavernij nog steeds doorwerkt. ‘De invloed zit diep in het DNA van Arubanen, in de manier waarop wij ons gedragen en hoe we denken’, merkt kerkganger Michael Sprock. ‘We willen ons nogal eens als ‘minder’ opstellen dan een ander.’
‘Arubanen hebben inderdaad geregeld een minderwaardigheidscomplex’, erkent kerklid Vivian Wever. ‘Als we een wit persoon zien, denken we al snel – en vaak onterecht – dat die persoon over ons wil heersen. Dus het botst altijd een beetje.’
Lees verder in het Nederlands Dagblad.
