Blijf in beweging, stilstand verlamd. Het is hoe dagvoorzitter Arieke van Liere, met een groen hart, door het leven navigeert. ‘Juist kleine stappen brengen grote systemen in beweging.’
Ze noemt zichzelf ‘bewegingsbouwer’, een term die ze zelf heeft bedacht. Arieke van Liere (32) wil bouwen aan een beweging richting een groene en eerlijke wereld. ‘Alleen als je in beweging bent, kun je links of rechts afslaan en je richting bepalen. Als je stil blijft staan, verlamd door het nieuws wat op je afkomt, verandert er niets. Houd de moed erin’, benadrukt ze. ‘Juist kleine stappen zorgen ervoor dat grote systemen veranderen.’
In haar dagelijkse werk als presentator en dagvoorzitter voert ze vaak gesprekken over die groene en eerlijke wereld. Daarna maakt ze er verhalen over die bedrijven inspireren.
Zo is ze ook vrijwillig actief als klimaatburgemeester van Zeeland. ‘Toen Trump de Amerikaanse president werd tijdens de Nationale Klimaatweek van Nederland merkte ik dat mensen zeiden: Nederland is de braafste jongen van de klas, met Trump als president gaat Amerika niet bijdragen aan het klimaat, wat heeft het dan voor nut wat wij doen?’
Ze schreef een verhaal met een andere boodschap in een regionale krant. ‘Je kunt de klimaatcrisis niet op één dag veranderen, maar je voortuin wel in een dag vergroenen. Begin met het vergroenen van je straat, misschien doen meer straten mee en ontstaat er een groen blok of een groene wijk. Het begint klein bij jezelf, je hoeft niet alles te doen.’
Een persoonlijke reis
Wie gelooft in God, gelooft volgens Arieke in licht, in waarheid, in verbondenheid. ‘Geloof betekent dat je onderdeel bent van iets groters. Het tegenovergestelde daarvan noem ik het kwaad: alles wat mensen uit elkaar drijft. Isolatie. Angst. Misinformatie.
Het kwaad laat mensen achter met de gedachte: ‘Ik kan niets betekenen. Ik kan niets doen.’ Maar juist dát is de grootste leugen. Want ieder mens doet ertoe – en kan bijdragen aan verandering. God vraagt je om jouw stukje op te pakken, en ieder stukje is anders – dat is jouw persoonlijke reis.’
Welke quote inspireert je?
‘If you want change, you need to be the change, organize change, communicate change. Het is een citaat van de Indiase-Britse activist en spreker Satish Kumar. Al vijf jaar hangt deze quote in het midden van mijn vision board en sinds kort ook aan de muur van mijn eerste eigen kantoor. Het citaat is een oproep tot daadkracht. Verandering is geen toeval, je belichaamt het, je bent zelf de verandering, maar je moet het wel organiseren en communiceren.
‘Verandering is geen toeval, je belichaamt het, je bent zelf de verandering.’
Wil je verandering, dan moet je zelf ook veranderen. Ik ben de afgelopen jaren veranderd. Ik ben me bewuster geworden van mijn ecologische footprint, van wat ik eet, wat ik draag en koop. Ik koop bijvoorbeeld alleen nog duurzame merken of ‘pre-loved’ items via het platform Vinted. Plantaardig eten gaat ook goed.
Maar ik werk door het hele land, en niet alle plekken zijn goed bereikbaar met het openbaar vervoer. Dus ga ik met de auto, maar ik rijd geen elektrische auto, want dat kan ik niet betalen. Het is best moeilijk om zelf te veranderen, maar stapje voor stapje lukt het. Het betekent soms keihard op je plaat gaan en weer doorgaan.’
Welk inzicht brengt je verder?
‘Wat voor mij een belangrijke gedachte is, is dat niets zeker is, behalve dat alles verandert. En op een congres zeg ik vaak: als je de toekomst kunt visualiseren, kunnen we haar ook realiseren. Door mijn werk zie ik steeds scherper: de klimaatcrisis valt niet meer op te lossen. Het systeem is al ontwricht. Wat we wel kunnen doen, is de schade beperken.
Ook andere systemen, zoals zorg, werk, voedselvoorziening, zijn aan het piepen en kraken. Dat is beangstigend, maar biedt ook een kans. Daarin probeer ik te berusten. In het idee dat alles verandert en we daarom op een andere manier met elkaar moeten samenleven. Het dwingt ons tot iets essentieels: meer verbinding, met onszelf, met elkaar en met de mensen achter alles wat we consumeren.’
Welke muziek moet je eens luisteren?
‘Het liedje ‘Capitalism’ van Zuid-Afrikaanse muziekartiest en comedian Celine Tshika vind ik grappig. Het is een scherpe, hilarische reflectie op hoe systemen falen, en hoe mensen dat falen keer op keer op zichzelf betrekken en daardoor zichzelf als een mislukking ervaren. Ze zingt: ben je depressief of is het kapitalisme?
We denken dat wij het probleem zijn, dat wij niet sterk genoeg zijn, niet mentaal stabiel genoeg of niet slim genoeg zijn om mee te komen. Maar jij bent niet het probleem; het is het systeem. Systemen falen. Er worden allerlei labels op je geplakt, maar je bent goed zoals je bent.
‘Ik probeer altijd te kijken naar mensen aan de randen van de samenleving. Dat zit denk ik in mijn karakter.’
We gaan ervan uit dat bijvoorbeeld iedereen mee kan komen met digitalisering, maar dat is niet zo. Ik kom in buurthuizen door heel Nederland en daar zie ik mensen die buiten de boot vallen. Nederlanders die de brieven van de Belastingdienst niet begrijpen. Mensen die onzichtbaar zijn.
Laatst had ik een opnamedag in zo’n buurthuis waar twee mensen, die allebei niet mee kwamen in de maatschappij, bevriend raakten en helemaal opbloeiden. Nu helpen ze andere mensen die eenzaam zijn.
Als ik mezelf alleen voel of overweldigd door de wereld, luister ik graag het liedje luister ik graag het liedje ‘You’re Gonna Be Okay’ van Ashh Blackwood uit Engeland. De zangeres herhaalt steeds de zinnen: haal diep adem, het komt wel goed, neem je tijd. Het is een zachte knuffel in de vorm van een lied.’
Welk kunstwerk spreekt je aan?
‘Onze systemen piepen en kraken dus. Als dagvoorzitter hoor ik op congressen vaak dezelfde belofte: AI gaat alles oplossen. Maar de Griekse kunstenaar James Bridle liet al in 2017 zien dat AI misschien wel alles weet, maar niets begrijpt. In zijn werk ‘Autonomous Trap 001’ ontwierp hij een val voor een elektrische auto. En dat met alleen krijt op de grond.
Een cirkel van stippellijnen en daarbinnen een doorgetrokken streep, een grens die de zelfrijdende auto niet mag overschrijden. Het gevolg is dat de auto vastzit, gevangen in zijn eigen logica. Briljant en pijnlijk treffend. AI heeft geen moreel kompas.’
Welk boek heeft je perspectief veranderd?
‘Sinds ik het boek De supermarktsurvivalgids van journalist Teun van de Keuken heb gelezen, loop ik anders door de supermarkt. Het heeft mijn hele blik veranderd. Want wist je dat bruin brood vaak gewoon wit brood is met een kleurtje? Dat koeien voor ‘weidemelk’ maar twee uur per dag buiten hoeven te staan? En dat ‘10% minder suiker’ soms betekent dat je gewoon 10 procent minder krijgt voor dezelfde prijs?
Het boek is ook ideaal om met leuke weetjes te kunnen scoren op een feestje. Dat vind ik heel grappig. Mensen op een plezierige manier ergens op wijzen.’
Welke film is een aanrader?
‘The Swimmers vertelt het waargebeurde verhaal van twee Syrische zussen die hun vaderland ontvluchtten vanwege oorlog. Beide zijn getalenteerde zwemsters. Tijdens de oversteek naar Europa ging hun rubberboot tjokvol vluchtelingen kapot, waarop ze het water in sprongen en de boot zwemmend naar de kust duwden. Daardoor werden vele mensenlevens gered. Ze vroegen asiel aan in Duitsland.
Hun verhaal raakt me persoonlijk – ik ben afgestudeerd op een project over inburgeringscursussen en ik heb zelf ook een zus.
Eenmaal in Duitsland kwam de ene zus in aanmerking voor het olympische team, maar de andere was net niet snel genoeg voor de selectie en raakte verdwaald in de jungle van het asielproces. De film geeft de cijfers uit het nieuws een menselijk gezicht.Het toont hoe het misgaat aan de grenzen van Europa, waar mensenrechten worden geschonde. Tegelijkertijd laat het zien dat sommige mensen door het systeem kunnen breken en een gezicht worden voor mensen die vaak onzichtbaar blijven.
Uitspreken over onrecht
Ik probeer altijd te kijken naar mensen aan de randen van de samenleving. Dat zit denk ik in mijn karakter, zo ben ik opgevoed. Als je onrecht ziet, spreek je je uit. Ik ben me bewust van mijn privileges – we wonen in Nederland, een van de rijkste en gelukkigste landen ter wereld. Ik heb de kans gehad een opleiding te volgen en impact te maken vanuit mijn positie.
Eigenlijk vind ik dat ik verplicht ben om die impact te maken. Ik sta op de schouders van de generaties vóór mij – mensen die het niet breed hadden, maar wél de weg voor mijn generatie hebben vrijgemaakt. Ik ervaar het als de missie in mijn leven.’
Dit verhaal is geplaatst in het Nederlands Dagblad. Foto: Dirk-Jan Gjeltema