Musicalster Vajèn van den Bosch (27) had in haar carrière te maken met gevoelens van onzekerheid en eenzaamheid. Ze groeide op met het katholieke geloof, maar gaat nu niet meer naar de kerk. De artiest ziet raakvlakken tussen haar leven en dat van Maria Magdalena. ‘Ik heb het gevoel dat er iemand is die over mij waakt.’
‘Ik had een goede band met mijn oom. Hij overleed in 2017 en ik was er niet bij. Ik was in New York voor een auditie op Broadway. Midden in de nacht appte hij me nog dat hij van me houdt en dat we elkaar weer zullen zien. De volgende ochtend was hij overleden en moest ik auditeren voor de musical On Your Feet!. Een rare gewaarwording. Ik was niet bij hem, maar ik weet ook zeker dat hij bij mij was.
Ik hoop dat er meer is dan dit leven. Dat er een plek is waar je weer samenkomt met de mensen die je liefhebt. Het lijkt me fantastisch om de mensen die ik nu mis, ook mijn grootouders, weer te kunnen vasthouden.
In Oijen, een klein dorp in Brabant, groeide ik op. Ik ben gezegend met een superlief gezin – mijn ouders en jongere zusje. We zijn bizar close. Heel waardevol. Mijn ouders voedden ons op met veel liefde en mogelijkheden. Ze luisterden altijd naar wat we wilden. De toneelclub vond ik geweldig, zingen en dansen maakten me altijd al blij.
Op mijn achtste wilde ik auditie doen voor The Sound of Music. Mijn moeder zag het eerst niet zitten. Ze was een beetje bang voor afwijzing en teleurstelling, en dat wil je je kind natuurlijk niet aandoen. Maar ze zag ook hoe gelukkig ik ervan werd. Daarom mocht ik auditie doen, en ik werd aangenomen. Mijn zusje wilde ook op het toneel staan, dus we hebben heel wat uren in de auto gezeten van Brabant naar Amsterdam, waar vaak repetities zijn.
Meer dan theater
Theater was voor mij een hobby – ik heb het als kind nooit gezien als mijn baan. Ik wist toen ook nog niet dat dat kon, ik vond het vooral erg leuk. Ons leven was nooit alleen maar theater. Het was ook school, korfbal met vriendinnen, carnaval vieren en we gingen naar de katholieke kerk.
Ik ben als kind gedoopt, deed communie en later heilig vormsel. Ik ontdekte dat het geloof zorgt voor verbinding. We kregen ‘vormsel-les’ na schooltijd. Bijna het hele dorp was katholiek, dus in mijn klas deden de meeste kinderen ook vormsel, behalve twee. Zij moesten dan de klas uit, en vonden dat heel jammer. Ze wilden er ook bij zijn.
‘Ik geloof wel dat er meer is dan dit aardse leven. In welke exacte vorm durf ik niet te zeggen’
Nu ga ik niet meer naar de kerk, het leven is vol en ik speel soms zeven shows van Frozen per week. Maar ik geloof wel dat er meer is dan dit aardse leven. In welke exacte vorm durf ik niet te zeggen. Al heb ik wel het gevoel dat er iemand is die over mij waakt.
Mijn meest uitdagende periode was toen ik voor Wicked anderhalf jaar in Hamburg verbleef. Ik speelde de rol van Elphaba en ik kwam mezelf goed tegen. Ik raakte wat uit balans en heb me in die periode best eenzaam gevoeld.
Die rol was mijn eerste rol die vocaal erg zwaar was. In het verleden ging ik alsnog spelen terwijl ik verkouden was, dus dat deed ik bij Wicked ook. Maar dat ging helemaal niet. Blijkbaar dacht ik dat ik me telkens moest bewijzen. Daarom ging ik maar door.
Verstoppen in eigen koker
Als ik het moeilijk heb, pak ik niet zo snel de telefoon. Het liefst verstop ik me in mijn eigen koker. Een vriend belde mij in die periode, ik nam natuurlijk niet op. ‘Dan moet je wel opnemen’, appte hij. Dat deed ik uiteindelijk.
Ik wilde anderen niet belasten met mijn problemen. Toen ik anderen toeliet, hebben ze me geholpen mijn perspectief te veranderen. Soms zit ik zo in mijn eigen koppie.
Gaandeweg in mijn leven heb ik een eigen waarheid gecreëerd: ik ben niet de beste voor de rol, ik ben gewoon de persoon die er altijd is. Bij Frozen is dat trouwens veranderd. Maar vanuit die waarheid heb ik jarenlang geleefd: ik moest mezelf steeds opnieuw bewijzen, van mezelf.
Geloven in onzekere momenten
Mijn geloof is veranderd naarmate ik volwassener werd. Het mooie aan het geloof vind ik dat je op onzekere momenten of wanneer je vragen hebt voor jezelf, erop terug kunt grijpen, zoals in Hamburg. Toch vind ik het moeilijk om woorden aan het geloof te geven.
Ik heb het niet zo snel over God, wel over een energie. Ik durf niet te zeggen wat die energie exact is. Maar misschien is juist dat ongrijpbare wel geloven.
Vajèn van den Bosch als Maria Magdalena en Dorian Bindels als Jezus. – beeld: Sander Mulkens
‘Laat het los’, het bekende lied uit Frozen, is mijn mantra geworden. Elsa, het personage dat ik speel, bezingt letterlijk wat ik soms moeilijk vind: iets hoeft niet altijd perfect te zijn om mooi te zijn. Ik ben een enorme perfectionist. Het is nooit goed genoeg. Kritisch zijn heeft ook voordelen: je wordt er beter van en het helpt je te bereiken wat je wilt.
Ik herken me erg in Elsa. Ze heeft een enorm verantwoordelijkheidsgevoel, ze wil er altijd zijn en heeft veel liefde voor haar jongere zusje. Maar ze heeft ook een constante innerlijke strijd. Ze overdenkt alles en leeft in angst. Angst om zichzelf echt te laten zien.
Het lied helpt me om die dingen bij mezelf ook los te laten, elke avond dat ik het zing. We hebben de show al bijna vierhonderd keer gespeeld, maar er is nog geen avond geweest dat ik zelf niet werd gegrepen door het nummer.
Kwetsbaarheid omarmen
Elke rol daagt me uit om weer een stukje van mezelf te ontdekken. Dat geeft uiteindelijk meer zelfvertrouwen, waardoor ik mezelf meer durf te laten zien op het toneel. Ik wil altijd het beste leveren, maar ik moet leren soms mijn eigen kwetsbaarheid meer te omarmen.
Veel mensen die zich anders voelen, herkennen zich in Elsa. Want ze belichaamt de persoon die zich wil verstoppen. Ik verstop me ook het liefst als ik door moeilijkheden ga, maar Elsa leert me mijn onzekerheden te omarmen. Ze zet haar angst om in kracht. Net als Maria Magdalena.
Ik ben blij dat ik de rol van Maria Magdalena speel in The Passion. Ik heb haar altijd mysterieus gevonden. Bij de voorbereiding ontdekte ik raakvlakken tussen onze levens.
Geloof in jezelf
Ze is een superkrachtige vrouw die ondanks tegenslag gelooft in wat Jezus haar heeft verteld. Ze durft ook in zichzelf te geloven, iets wat ze eerder niet deed. Ik vind het zo mooi dat Jezus tegen haar zei: ‘Ik zie jou, al je zonden zijn vergeven, je mag opnieuw beginnen.’ Die woorden greep ze vast en zette ze om in haar eigen kracht.
Jezus’ woorden raken mij ook. Hij geeft haar een kans op een schone lei. Elk mens is op zoek naar bevestiging. We willen er allemaal bij horen of horen dat we er überhaupt mogen zijn – ook ik. Die bevestiging die Maria Magdalena van Jezus kreeg, herken ik ook in mijn eigen leven, al vanaf jonge leeftijd.
Mijn familie en vrienden hebben altijd in mij geloofd, waardoor ik ook meer in mezelf durfde te geloven. Dat was niet eenvoudig, want mijn vak gaat met nogal wat onzekerheid gepaard. Ik had geregeld onzekere gedachten die me overvielen: ik kan dit helemaal niet, wat ben ik aan het doen?
‘Dat is de bottom line: je mag geloven in datgene wat je niet ziet. Een droom die nog ongrijpbaar is, een versie van jezelf die je nog niet bent’
Jezus dreef zeven demonen uit Maria Magdalena uit, wat volgens mij betekent dat ze met psychische problemen kampte. Zij klampte zich vast aan haar geloof in Jezus, omdat Hij haar bevestiging gaf.
Daarna wist ze haar hoop om te zetten naar leiderschap in de groep leerlingen. Als Jezus er niet meer is, houdt ze vast aan hoop. Dat is te zien in The Passion Hemelvaart, waar haar rol groter is dan in de paasvertelling.
Wat ik bijzonder vind aan The Passion is de band die ontstond. Je komt als onbekenden samen om het alleroudste verhaal te vertellen, en binnen een paar dagen leer je elkaar zo goed kennen. Dat komt door het verhaal van Jezus. The Passion gaat over thema’s waar het leven over gaat: liefde voor elkaar, vinden van vergeving, hoop.
Geloven zonder te zien
Door The Passion ontdekte ik meer over Jezus en zijn woorden. In de eindscène van The Passion Hemelvaart zingen we het lied ‘Ik ben bij je’. Dorian Bindels, die Jezus speelt, zegt dan ook: ‘Vanaf nu zullen jullie geloven zonder mij te zien.’
Al mijn collega’s werden emotioneel. Want ja, dat is de bottom line: je mag geloven in datgene wat je niet ziet. Een droom die nog ongrijpbaar is, een versie van jezelf die je nog niet bent.’
Dit verhaal is geplaatst in het Nederlands Dagblad.. Foto’s: Sander Mulkens